شیراز تحلیل – در حالی که وعده‌ها بر حذف قرعه‌کشی خودرو تایید داشت، امروز وزیر صنعت، معدن و تجارت از سامانه‌ای جدید صحبت و اعلام کرده است، به منظور شفاف‌سازی روند عرضه خودرو، فروش همه خودروها به «سامانه فروش یکپارچه» منتقل می‌شود اما حذف قرعه‌کشی خودرو با قوت در دستور کار وزارت صمت خواهد بود.
اولین بار اوایل دی‌ماه سال گذشته بود که وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به برنامه‌های طراحی‌شده اعلام کرد که در سال ۱۴۰۱ عرضه خودرو متناسب با تقاضا خواهد شد و بدین‌ترتیب دیگر قرعه‌کشی خودرو حذف خواهد شد.به تاکید وزیر صمت و همچنین خودروسازان، برنامه‌ها اینگونه طراحی شده است که در سال ۱۴۰۱ تولید خودرو افزایش خواهد داشت و از محل همین افزایش تولید، به‌تدریج قرعه‌کشی خودرو حذف می‌شود.
پس از آن در اسفندماه سال گذشته فاطمی‌امین نیز اعلام کرد: از اواسط سال ۱۴۰۱ به‌تدریج قرعه‌کشی حذف می‌شود. البته اینطور نیست که از ابتدای سال ۱۴۰۱ قرعه‌کشی نداشته باشیم؛ چراکه هنوز تولید در حال رشد است و با تقاضا فاصله دارد. اما زمانی که خودرو به اندازه کافی و متناسب با تقاضا باشد، دیگر انگیزه سوداگری موضوعیت ندارد.
این صحبت‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت کاملا شفاف عنوان شده بود اما بلافاصله پس از اجرای اولین طرح‌های خودروسازان در سال جدید، بسیاری رسانه‌ها موجی به راه انداختند که مگر قرار نبود در سال جدید دیگر پدیده‌ای به نام «قرعه‌کشی خودرو» وجود نداشته باشد؟به دنبال جریان این موج، آخرین روزهای فروردین‌ماه، معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت ضمن تاکید بر اینکه تولید ۱.۴ میلیون خودرو منجر به حذف قرعه‌کشی خواهد شد، گفت: حذف قرعه‌کشی خودرو از سال جدید از جمله برنامه‌هایی است که از سوی وزیر صمت اعلام شده و قرار بر این است که خودرو متناسب با تقاضا تولید شود تا نیازی به سامان‌بخشی این بازار از طریق راهکارهایی همچون قرعه‌کشی نباشد.
سایپا و همچنین سایر خودروسازان نیز برنامه‌ریزی‌های خود را در این زمینه خواهند داشت.اما شفاف‌سازی‌ها به اینجا ختم نشد و چند روز بعد این موضوع به تفصیل در نشستی با این موضوع مورد بحث قرار گرفت. طی این نشست معاون بازاریابی و فروش این گروه صنعتی ضمن تاکید بر اینکه قیمت‌گذاری هر کالایی زیر قیمت تمام‌شده منجر به ایجاد تقاضای سوداگرانه برای آن خواهد شد، اعلام کرد که افزایش تقاضا برای خودروهای پرتیراژی است که فاصله قیمتی زیادی از قیمت کارخانه‌ای آنها تا قیمت بازار دارند اما با افزایش عرضه به میزان کافی، تقاضاهای سوداگرانه کم خواهد شد و به‌تدریج فرآیند قرعه‌کشی حذف خواهد شد.
انتقال فروش همه خودروها به «سامانه فروش یکپارچه»عصر سه‌شنبه همزمان با عید سعید فطر، سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت، اعلام کرده است: همه خودروسازها از ۱۸ اردیبهشت هرگونه عرضه خودرو را صرفا از طریق سامانه متمرکز قرعه‌کشی انجام دهند تا ضمن ایجاد شفافیت، امکان عرضه عادلانه‌تر برای همه خودروهای تولیدی فراهم شود.او در بخشنامه‌ای خطاب به سازمان حمایت اعلام کرده است: تا زمان ایجاد توازن در عرضه و تقاضای خودرو، تمهیدات لازم برای قرعه‌کشی متمرکز خودرو توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان حداکثر تا تاریخ ۱۴۰۱/۲/۲۵ فراهم شود و تمامی خودروسازها از تاریخ ۱۴۰۱/۲/۱۸ هرگونه عرضه خودرو را با هماهنگی آن سازمان و صرفا از طریق سامانه متمرکز قرعه‌کشی انجام دهند تا ضمن ایجاد شفافیت مورد نظر، امکان عرضه عادلانه‌تر برای تمام خودروهای تولیدی فراهم شود.
طبق اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت، «وزارتخانه مذکور از همان ابتدای تصدی سکانداری این وزارتخانه راهبردی از سوی سیدرضا فاطمی‌امین، پیرو دغدغه به‌حق مردم، ضمن مخالفت با ادامه روند فعلی قرعه‌کشی فروش خودرو، اصلاح روند و تلاش برای حذف آن را در دستور کار قرارداد و بر اساس همین قاعده نیز وزیر صمت «حذف تدریجی قرعه‌کشی فروش خودرو» را از برنامه‌های جدی وزارتخانه اعلام کرد و تاکنون نیز برنامه‌ها در همین مسیر طراحی‌شده و ایجاد سامانه فروش یکپارچه خودرو نیز بر همین اساس بوده است.
همچنین در اجرای بند «۵» دستور هشت‌ماده‌ای رئیس‌جمهوری (موضوع نامه شماره ۱۶۱۸۹ مورخ ۱۵ اسفندماه سال ۱۴۰۰) در خصوص چگونگی عرضه خودرو، برای ایجاد شفافیت و افزایش رضایت‌مندی مردم مبنی بر اینکه در اسرع وقت اصلاح و شفاف‌سازی لازم در آن صورت گیرد، مقرر شد تا زمان ایجاد توازن در عرضه و تقاضای خودرو که می‌تواند به حذف تدریجی قرعه‌کشی منجر شود، تمهیدات لازم برای قرعه‌کشی متمرکز خودرو توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان حداکثر تا تاریخ دوم اردیبهشت‌ماه امسال فراهم شود و تمامی خودروسازها از تاریخ ۱۸ اردیبهشت‌ماه، هرگونه عرضه خودرو را با هماهنگی آن سازمان و تنها از طریق سامانه متمرکز قرعه‌کشی انجام دهند تا ضمن ایجاد شفافیت مورد نظر، امکان عرضه عادلانه‌تر برای تمامی خودروهای تولیدی فراهم شود.
نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که اکنون تنها برخی خودروسازها آن هم به‌صورت موازی اقدام به فروش خودرو از طریق قرعه‌کشی می‌کنند که ضمن شفاف‌شدن روند فروش خودروی آنها، سایر خودروسازها نیز مکلف به عرضه خودرو از طریق «سامانه فروش یکپارچه خودرو» می‌شوند.
بدیهی است اصلاح ساختار یک رویه صنعتی آن هم در موضوعی مانند تولید خودرو، فرآیندی یک‌شبه یا یک‌ماهه نیست، بلکه روندی حداقل میان‌مدت و نیازمند برنامه‌ریزی، تأمین قطعات و آمادگی خط تولید برای افزایش تولید است؛ اگرچه با توجه به حساس‌بودن این موضوع برنامه‌ریزی برای انجام آن در کوتاه‌ترین زمان، انجام‌شده است اما باز هم روندی زمانبر خواهد داشت.از آنجا که حذف قرعه‌کشی فروش خودرو تا نهایی‌شدن تکمیل اصلاح ساختار، چند ماه زمان خواهد برد و با توجه ویژه وزیر صمت به حفظ حقوق مصرف‌کنندگان در دوره گذار، مقرر شد در همین مدت محدود نیز روند قرعه‌کشی خودرو اصلاح‌شده و شفاف‌تر و عادلانه‌تر شود تا از دلالی و سوداگری یک عده خاص جلوگیری شده و خودروهای تولیدی به دست خریداران واقعی برسد.
بر این اساس با دستور وزیر صمت مقرر شده است فروش خودرو از این پس نه از طریق قرعه‌کشی در شرکت‌های خودروسازی بلکه در سامانه فروش یکپارچه خودرو و به‌صورت شفاف انجام شود.تأکید می‌شود افزایش تولید خودرو، راهبرد اصلی وزارت صمت است اما شفاف‌سازی عرضه خودرو (چه قرعه‌کشی و چه غیر قرعه‌کشی) مسیر دیگری است که باید همه خودروسازان آن را انجام دهند. به عبارتی شفاف‌سازی روند عرضه خودرو موضوع دیگری است که سبب تضییع‌نشدن حقوق مصرف‌کننده می‌شود. بنابراین وزارت صمت وظیفه خود می‌داند نسبت به اجرای عرضه شفاف خودرو اقدام کند.
بدیهی است مردم از عرضه غیر شفاف خودرو ناراضی‌اند و عرضه فعلی آن منجر شده است تا در عمل واسطه‌ها و سوداگران باعث تلاطم بازار شوند. بنابراین هدف از دستور ابلاغ‌شده به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، تنها جلوگیری از تضییع حقوق مردم در همین مدت محدود ادامه روند قرعه‌کشی فروش خودرو و حفظ حقوق خریداران واقعی است و به طبع فرآیند قرعه‌کشی به‌تدریج حذف خواهد شد.»
