خاوران حاصلخیز

برای رسیدن به شهرستان خاوران در استان فارس راه دوری پیش پای طبیعت‌گردان نیست و کافی است که از شیراز به سوی سروستان راهی شوید و پس از گذر سروستان از جاده‌ای که تصاویر فیلم‌های وسترن را تداعی می کند به سوی خاوران یا در زبان محلی‌ها (خونه کاهدون) رهسپار می شوی. در ابتدای این شهر کوچک در جنوب استان فارس باغ‌ها خودنمایی می کنند و جاده‌ای به سبک شهرهای شمالی ایران به مرکز این شهر منتهی می شود.

باغ‌های خاوران در بهار با وجود نخل، مرکبات، ازگیل، انار، گردو و … شادابی را به هوای عمدتا گرمسیری بخشیده است و سایه‌سار درختان نخل کهنسال طراوت بهار را دوچندان می کند. با این وجود در سال‌های اخیر که خشکسالی گریبان استان فارس را گرفته، خاوران نیز از بی‌آبی رنج می برد و همین باعث شده که بسیاری از جوان‌ها به شهرهای بزرگ کوچ کنند و آنها که قرار را بر فرار ترجیح دادند در حفظ طبیعت بکر آن بکوشند.

به گفته برخی از باغداران خاوران جوی‌های آبی که سال‌ها به خاطر وجود قنات و کاریزها باغ‌های این خطه را سرپا نگه داشته است دیگر نای آب‌رسانی ندارند و سهمیه آب در این نقطه به 20 روز یکبار آبیاری برای یک ساعت رسیده است، اما با این وجود همچنان بوستان‌های خاوران پاربرجاست.

در دل باغ‌های خاوران مسیری دل‌انگیز هر گردشگری را مجذوب تصاویر و صدای گوش‌نواز هَزار و پرندگان خوش الحان می کند. به روایتی نام پیشین خاوران، «خانِکَهدان» بوده که نظرات متفاوتی مبنی بر دلیل این نام‌گذاری وجود دارد. گروهی از پیشینیان معتقدند در آنجا مانند سایر مناطق کشور، حکومت ارباب و رعیت وجود داشته و خان (مهتر) و رعیت (کهتر) در آنجا هم نمود داشته؛ بنابراین نام «خانِ کِهدان» به معنای دو قشر خان و کهتر بر آن ماندگار شده است. بالاخره به دلیل نارضایتی عده‌ای از اهالی از این نام و تقاضای آنها برای تغییر نام شهر خود، نام خاوران برای این شهر برگزیده و در اسناد ملی ثبت شد. آثار زیادی حاکی از قدمت این محل مشاهده شده است. از جمله سنگ لوحی به نام رییس محمد صالح خانکهدانی به تاریخ 700 هجری قمری موجود است. در قبرستان امامزاده محمد نیز سنگ لوحی دیده شده است که تاریخ 700 سال قبل را نشان می‌دهد.

خرما، انار، سیب، گوجه سبز، خرمالو، زرد آلو، هلو، انجیر، انگور، گردو، بادام، ازگیل و انواع مرکبات، میوه‌هایی هستند که در باغات خاوران پرورش می‌یابد. بیشترین محصول باغ‌های خاوران خرما است. خرما انواع گوناگونی دارد و مرغوب‌ترین آن‌ها از نوع «شاهانی» است. دومین محصولات عمده خاوران مرکبات است که شامل انواع نارنگی، لیمو ترش، پرتقال، بکرایی، نارنج، بتابی و… است. سومین محصول کشاورزی خاوران انار است که البته «رب انار خاوران» نیز طرفداران زیادی دارد.

برای آنها که افزون بر طبیعت‌گردی به دنبال معماری و فضاهای بجا مانده از گذشته هستند، خاوران هنوز خانه‌های کاه‌گلی دارد که روبه نخلستان‌های این شهر قرار دارند و وقتی پنجره می‌گشایی بوی خرما و بهار نارنج به مشام می رسد. با اینکه بسیاری از خانه‌ها دیگر ساکنی ندارند اما می شود میان‌شان به گشت و گذار پرداخت و با مردم با صفای آن گرم گفت‌وگو شد.

برای سفر به خاوران کافی‌ست از شیراز به سمت جاده بندرعباس راهی شوید و پس از عبور از کنار دریاچه مهارلو و پشت سرنهادن سروستان به سمت سه‌راهی خاوران، خلیل‌آباد و جهرم راهی شوید و پس از دیدار از کاخ ساسان که جلوه‌گاه تاریخ است خاوران را به گشت و گذار دعوت کنید.

خوش آمدید!

ورود به حساب کاربری

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.