اعلام نفرات برتر کنکور ۱۴۰۱ که تنها یک نفر از آنان دانش آموز مدرسه دولتی بوده و بررسی رتبه‌های زیر ۳۰ هزار، سهم ناچیز دانش آموزان مدارس دولتی از این رقابت ناعادلانه را نشان می‌دهد، مسأله‌ای نه چندان تازه که در کنار افزایش ترک تحصیل دانش آموزان مدارس دولتی، مصادیق ناکارآمدی نظام آموزش و پرورش است.
شانس بالای قبولی در کنکور برای دانش آموزان مدارس غیر دولتی با شرکت در کلاس‌های متعدد و دسترسی به کتاب‌های کمک آموزشی تا فضای آرام و بدون استرس خانه و تغذیه مناسب، باوری نهادینه شده است که در بین عموم دانش آموزان و خانواده‌ها وجود دارد اما اقلیتی بهره‌مند از توان مالی امکان تحقق این باور را برای فرزندان خود دارند.
برای عموم مردم به ویژه قشر کم درآمد که فراهم کردن چنین پکیچ چند ده میلیونی ممکن نیست، تحصیل در مدارس دولتی با امکانات کم، ضعف علمی و انگیزشی کادر مدرسه و معلم، خشونت کلامی و فیزیکی و… یعنی خارج شدن فرزندان‌شان از چرخیه تولید ثروت، قدرت و نفوذ اجتماعی است.
ناکارآمدی نظام آموزش و پرورش در بسترسازی عادلانه برای تحصیل و پرورش استعدادهای همه‌ی دانش آموزان در کنار نابسامانی اقتصادی و گسترش جمعیت طبقه متوسط و پایین جامعه، نتيجه‌ای جز افزایش دانش آموزان بازمانده از تحصیل در مقطع دبستان و ترک تحصیل در مقطع متوسطه به دلیل فقر مالی و فقر انگیزشی همچنین سهم ناچیز قبولی در کنکور برای دانش آموزان مدارس دولتی نداشته است.
اگرچه با وعده کاستن از تعداد دانش‌آموزان تحت پوشش مدارس دولتی، برای تمرکز و توجه بیشتر وزارت آموزش و پرورش به مدارس دولتی، قانون تاسیس مدارس غیرانتفاعی تصویب شد اما تاکنون شاهد عملکرد مثبتی نبوده‌ایم در حالی که هرساله با آغاز سال تحصیلی مدیران مدارس دولتی از ناکافی بودن سرانه اختصاصی و والدین از بالا رفتن هزینه‌های تحصیل گلايه مند و درگیر و خسته از کلاف سردرگم تحصیل و ادامه تحصیل فرزندان‌شان هستند.
اعلام نفرات برتر کنکور ۱۴۰۱ و بررسی رتبه‌های زیر ۳۰ هزار، سهم ناچیز دانش آموزان مدارس دولتی از این رقابت ناعادلانه را نشان می‌دهد، مسأله‌ای که در سال‌های گذشته نیز با درصدهای متفاوت وجود داشته است اما اراده و تلاشی برای تغییر و بهبود شرایط از سوی نظام آموزش و پرورش نیست و گویا تعمدی برای به حاشیه راندن افراد کم درآمد و کسب سود مالی بیشتر از آشفته بازار تحصیل و کنکور و دانشگاه است.
سمیرا مردانی
