شیراز تحلیل – همزمان با شروع فصل تابستان و رونق گرفتن بازار داغ رهن و اجاره،پویشی از جنس مهربانی در شهر شیراز شکل گرفته است، پویشی که به همت استاندار فارس و با هدف حمایت از مستاجران راه‌اندازی و اتفاقات خوبی را در این کلانشهر رقم زده است.
در نگاهش اندوه و ناامیدی موج می‌زد. یک نسخه از قرارداد اجاره خانه را به دست داشت و منتظر آمدن صاحبخانه بود. با نگرانی در طول اتاق قدم می‌زد؛ گاهی می‌ایستاد و دستهایش را به هم میسایید؛ شاید می‌خواست آخرین شانس خود را از طریق مذاکره امتحان کند، مثلاً برای صاحبخانهاش توضیح دهد که با بلند شدنش از آن خانه، او مجبور می‌شود که دستی به سر و روی خانه بکشد و آن را رنگ آمیزی کند؛ این کار هم زمانبر است و هم هزینه بردار. به علاوه یافتن مستاجر جدید نیز زمانبر است.
شاید صاحبخانهاش با این صحبت‌ها راضی شود و با تمدید اجاره و کمی تخفیف دادن به او، فرصت دیگری را برای ادامه سکونتش در این خانه فراهم کند.
زمان همچنان می‌گذشت و او هنوز هم غرق تفکراتش بود؛ نگاهی به ساعت مچی‌اش انداخت، اجاره‌نامه را لوله کرد، روی صندلی نشست و با خودش فکر کرد که این نگرانی‌ها تا چه موقع باید روح و روان و زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد. سالهاست که آسودگی خیال از داشتن سرپناهی همیشگی به آروزیی دست نیافتنی برای او تبدیل شده است.
پایان مدت قرارداد و افزایش اجاره‌بها دغدغه‌ای برای اجاره‌نشین‌ها
اجاره نشینی برای افرادی که توانایی و یا قصد خرید مسکن را ندارند، مانند یک مسیر طولانی در زندگی‌شان است که دائما باید در آن گام بگذارند؛ اجاره نشینان معتقدند که تا چشم بر هم بزنند، به اول ماه رسیده‌اند و باید دوباره اجاره خود را بپردازند.
آنها افزون بر دشواری‌های جابجایی و اسباب کشی و پیدا کردن خانه جدید و تغییر محله‌ای که به آن عادت کرده‌اند، نگرانی بسیاری برای پایان مدت قرارداد و افزایش اجاره‌بها دارند.
شاید یکی از مهمترین نیازهای اجاره‌نشینان در چنین شرایطی درک وضعیت آنها از سوی صاحبان‌خانه و حتی سایر مردم و خیران و یا اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مردمی برای حل مشکلات‌شان است.
یکی از این برنامه‌ها که در دوران کرونا در شیراز اجرا شد و بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت پویشی مردمی با هدف کمک به مستاجران در این دوران بود که شکل‌گیری این حرکت حتی تحسین رهبر معظم انقلاب را برانگیخت؛ حرکتی که توسط مجموعه مدینه النبی(ص) شکل گرفت و طنین خوشاهنگ آن در گوشه گوشه کشور پیچید به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب در بیاناتشان در نیمه شعبان سال ۹۹ در گفت و گویی زنده از درخشش مردم ایران در آزمون کرونا سخن گفتند و در بخشی از سخنانشان فرمودند: “در شیراز معتمدین محلی با صاحبان املاک، صاحبان خانه‌ها و مغازه‌ها صحبت می‌کنند که اجاره نگیرند یا تخفیف بدهند یا مهلت بدهند تا به کاسب کمک شود.”
اثرگذاری پویش همدلی بخشش اجاره‌بها در دوران کرونا؛ چرا و چگونه؟
و حالا با در نظر گرفتن اینکه بازار نقل و انتقال و اجاره مسکن، همزمان با شروع فصل تابستان، گرم شده و مستاجران در سراسر کلانشهر شیراز همواره اضطراب انعقاد قرارداد جدید اجاره‌بهای خود را دارند.
تلاش برای کمک به حل مشکلات این قشر از جامعه در دستورکار جدی مسئولان قرار گرفته است؛ مسئولانی که با بهره‌گیری از ایده پویش مردمی در دوران کرونا در تلاش هستند تا برای باری دیگر گره‌گشای مشکلات مستاجران در شرایط کنونی باشند. اما برای گام نهادن در این مسیر در وهله نخست نیاز است که از تجارب افراد مجرب در دوران گذشته بهره گرفت.
در حال حاضر این پرسش مطرح است که پویش مردمی که در زمان شیوع ویروس کرونا راه‌اندازی شد چرا و چگونه شکل گرفت و دلیل اثرگذاری این اقدام در سطح ملی چه بود؟
تلاش برای کمک به مردم در شرایط بحرانی کرونا
محمدحسین اسلامی ایده‌پرداز پویش مردمی کمک به مستاجران در دوران کرونا که سالهای بسیاری از عمر خود را در راه خدمت به مردم سپری کرده درباره این حرکت خودجوش در دوران کرونا گفت: از همان آغاز شیوع ویروس کرونا با موجی از مشکلات اجتماعی، روحی و روانی ناشی از همه گیری این بیماری و نگرانی مردم روبرو شدیم؛ در آن مقطع زمانی کرونا موجب نگرانی‌ها و بحران جدی بین خانواده‌ها و مردم شد لذا ما تمام تلاش خود را بکار گرفتیم تا با توجه به شرایط سخت و پیش بینی نشده‌ای که در این دوران برای مردم ایجاد شد، در مسیر کاهش روند انتشار این بیماری و سایر آسیب‌های آن گام برداریم تا مشکلات ناشی از این بیماری به حداقل برسد.
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه‌النبی(ص) شیراز ادامه داد: قرارگاه محرومیت‌زدایی این مجموعه از همان ابتدای شیوع این بیماری کارهای متعددی را برای برطرف کردن نگرانی و دغدغه مردم انجام داد و این مجموعه نخستین اقدام خود را با تولید ماسک شروع کرد به طوری که در روز چندین هزار ماسک به صورت شبانه روزی تولید می‌شد.
اسلامی اضافه کرد: از دیگر اقدامات این مجموعه در دوران کرونا تولید دستکش بود که این مجموعه توانست اقدامات ارزنده‌ای هم در این بخش انجام دهد. البته تمام دستگاه‌هایی که در آن دوران برای تولید ماسک و دستکش بکار گرفته می‌شد با فکر و اندیشه نوجوانان و جوانان ساخته شده بود.
حضور نیروهای جهادی در کنار کادر درمان و مشارکت در خاکسپاری فوتی‌های کرونایی
وی به حضور نیروهای جهادی در کنار کادر درمان بیمارستان‌ها اشاره کرد و افزود: در دوران کرونا با موافقت روسای بیمارستان‌ها، نیروهای جهادی به عنوان همیار مریض، در کنار کادر درمان و پرسنل بیمارستان حضور یافتند و به خدمت‌رسانی مشغول شدند؛ تهیه و توزیع آبمیوه‌های طبیعی برای حمایت از کادر درمان و پرسنل بیمارستان‌ها از دیگر اقدامات اتحادیه قرآنی استان فارس در ایام شیوع بیماری کرونا بود که در این مدت چندین هزار تُن میوه آبگیری و در اختیار نیروهای جهادی، انتظامی، اورژانس، آتش‌نشانی و بیمارستان‌ها قرار گرفت.
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه النبی (ص) شیراز با بیان اینکه غسل و کفن بیماران کرونایی به یک چالش در روزهای نخست این بیماری تبدیل شده بود، گفت: با توجه به آشنایی نیروهای جهادی مجموعه مدینه النبی(ص) با احکام غسل میت، این افراد تصمیم گرفتند در غسل، کفن و خاکسپاری بیماران کرونایی مشارکت داشته باشند.
اسلامی یادآور شد: ضدعفونی کردن معابر شهری نیز از دیگر فعالیت‌های این مجموعه در آن مقطع زمانی به شمار می‌رفت.
تعطیلی کسب و کارها و مشکل پرداخت اجاره‌بها
وی عنوان کرد: اقدامات قابل توجه دیگری هم در این دوران انجام شد اما به دلیل ورود سایر مجموعه‌ها برای انجام این اقدامات ما تصمیم گرفتیم از ظرفیت گروه‌های جهادی برای حل دیگر مشکلات و مسایل اساسی مردم بهره ببریم.
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه النبی (ص) شیراز بیان کرد: یکی از عمده‌ترین مشکلات مردم در آن دوران تعطیلی کسب‌وکارها به دلیل محدودیت‌های کرونایی بود که این اتفاق بیکاری و کاهش درآمد بسیاری از مردم را به دنبال داشت.
اسلامی بیان کرد: به دلیل تعطیلی اغلب کسب و کارها، اقشار مختلف جامعه به ویژه کارگران با معضلات بسیاری از نظر مالی روبرو و دچار بحران شدند و این در حالی بود که برخی از این افراد اجاره‌نشین بودند و اجاره‌بهای خانه یا مغازه را پرداخت می‌کردند.
وی ادامه داد: به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم پیامی را در فضای مجازی منتشر کنیم تا کسانی که برای پرداخت اجاره با مشکل روبرو هستند به ما مراجعه کنند تا پیگیری‌های لازم در این خصوص انجام شود.
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه النبی (ص) شیراز گفت: در شرایطی این ایده را عملی کردیم که هیچ پولی برای پرداخت اجاره و کمک به اجاره‌نشین‌ها نداشتیم لذا در وهله نخست با صاحبان خانه‌ها و مغازه‌ها، صحبت کردیم تا حداقل ۲ ماه از مستاجران خود اجاره نگیرند، یا مبلغ کمتری بگیرند و یا تقسیط کنند.
اسلامی افزود: در نهایت هم اگر مشکلی وجود داشت که صاحبان خانه‌ها و مغازه‌ها نمی‌توانستند از دریافت اجاره بها چشم‌پوشی کنند از خیرین شهر شیراز برای پرداخت اجاره‌ها کمک می‌گرفتیم.
وی ادامه داد: خوشبختانه از این کار استقبال گسترده‌ای صورت گرفت و این اقدام در فضای مجازی منتشر و پر رنگ شد.
شروع کار با ۷۰۰ پیام درخواست
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه النبی (ص) شیراز یادآور شد: با شروع این کار و در همان هفته اول از حدود ۷۰۰ خانواده پیام دریافت شد که این خانواده‌ها درخواست و مدارک خود را برای بخشش یا کاهش اجاره‌بها به مجموعه مدینه النبی ارسال کردند.
اسلامی بیان کرد: پس از دریافت پیام‌ها تماس‌های تلفنی بسیاری از سوی مجموعه مدینه النبی(ص) برای پیگیری مشکل این خانواده‌ها آغاز شد و به منظور رسیدن به نتیجه، ساعت‌ها گفت‌وگو با صاحبان خانه‌ها و مغازه‌ها صورت گرفت.
وی ادامه داد: برای ما مهم بود که مستاجران صادقانه صحبت کنند، بنابراین سعی می‌کردیم با استناد به مدارک موجود و پس از رسیدن به یقین و اطمینان حاصل کردن از صحت اطلاعات دریافتی، اقدامات لازم را برای کمک به آنها آغاز کنیم.
او اضافه کرد: گاهی یک تماس تلفنی برای تبیین وضعیت و شرایط نامطلوب استان از نظر اقتصادی و راضی کردن صاحب خانه‌ها برای بخشش یا کاهش اجاره‌بها ۲ ساعت هم به طول می‌انجامید. این کار ساعت‌ها وقت نیروهای مجموعه را می‌گرفت اما شیرینی‌ها، مهربانی‌ها و زیبایی‌های کار باعث انگیزه بیشتر برای ادامه فعالیت‌ها می‌شد.
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه النبی (ص) شیراز گفت: تلاش می‌کردیم که با حل مشکل مردم به بهتر شدن فضای جامعه کمک کنیم چراکه معتقد بودیم ناامیدی مردم آن هم در چنین شرایطی آسیب‌های جبران ناپذیری به بدنه جامعه وارد می‌کند.
پیام تحسین‌برانگیز رهبر معظم انقلاب
اسلامی یادآور شد: این کار تا مرحله‌ای پیش رفت که حدود ۲هزار و ۵۰۰ خانواده برای حل مشکل خود به مجموعه پیام ارسال کردند؛ تا جایی که رهبر معظم انقلاب هم در نیمه شعبان و در سخنرانی خودشان به این موضوع که در شیراز اتفاقات و حرکت‌های خوبی توسط خیراندیشان برای بخشش اجاره‌بها شکل گرفته اشاره و از این اتفاق ابراز خرسندی کردند.
وی با بیان اینکه انجام این کارهای خیرخواهانه نشان دهنده فرهنگ غنی مردم شیراز است، خاطرنشان کرد: این کار که مورد توجه رهبر انقلاب قرار گرفت حاکی از فرهنگ خوب و غنی مردم شیراز است. مردم شیراز و حتی استان فارس از فرهنگ ایثار، مهربانی و کمک به همنوعان بهره می‌برند.
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه النبی (ص) شیراز بیان کرد: بلافاصله پس از سخنرانی رهبر معظم انقلاب در رابطه با تاثیرگذاری این اقدام حجم درخواست‌های ارسالی به ما چند برابر و مسئولیت ما هم سنگین‌تر شد.
اسلامی افزود: تقاضا به حدی رسید که ظرفیت نیروهایی که پای این کار گذاشته بودیم به چهار یا پنج برابر افزایش یافت. حدود ۹۰ نفر از مجموعه ما در این حوزه فعالیت داشتند و تقاضاهای مختلف مردم را در این زمینه مورد بررسی قرار می‌دادند و پیگیری‌های لازم برای تحقق این امر مهم را انجام می‌دادند.
۱۲۸ میلیارد تومان بخشش اجاره‌بها و ۶۸۰ میلیون تومان کمک خیرین
وی اضافه کرد: تا قبل از سخنرانی رهبر معظم انقلاب حدود ۲هزار خانواده درخواست و مدارک برای ما ارسال کرده بودند اما پس از صحبت‌های ایشان موج عظیمی از درخواست‌ها به سمت ما ارسال شد.
مسئول مجموعه فرهنگی مدینه النبی (ص) شیراز گفت: در واقع ۳۷ هزار خانواده به ما پیام دادند و درخواست کمک داشتند. تاکنون ۱۲۸ میلیارد تومان بخشش اجاره‌بها در شیراز داشتیم و ۶۸۰ میلیون تومان هم اجاره به کمک خیرین پرداخت شده است.
اسلامی به ترویج و گسترش این کار در سایر استان‌ها اشاره کرد و افزود: حدود ۱۸ استان از این کار الگوبرداری کردند و این اقدام در سراسر کشور گسترش یافت.
ضرورت ترویج حرکت‌های خودجوش مردمی در شرایط کنونی
وی بر ضرورت ترویج این نوع حرکت‌های خودجوش مردمی در شرایط کنونی تاکید کرد و ادامه داد: پس از فروکش شدن کرونا خلأیی برای ادامه یافتن این کار ایجاد شد و گروه‌های مردمی و مسئولان از انجام این کار فاصله گرفتند، در حالی که اگر این کار استمرار بیشتری داشت قطعا شاهد اتفاقات بهتری بودیم.
عضو هیات مدیره اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور و استان فارس اظهار کرد: در حال حاضر هم از طریق رسانه‌ها و فضای مجازی می‌توانیم مردم را به زیبایی‌های کار خوب هدایت کنیم. کار خیر در ذات مردم شیراز وجود دارد لذا تنها راهی که می‌توانیم فضا را برای مستاجران تلطیف کنیم استفاده از ظرفیت رسانه‌ها برای ترویج کارهای خیراندیشانه است.
پویش مهربانی رهن و اجاره؛ گامی دیگر در مسیر حمایت از مستاجران
شیراز را همه به مهربانی‌اش می‌شناسند؛ تا آنجا که پس از سیل سال ۹۸، این شهر به «پایتخت مهربانی ایران» شهره شد و راه‌اندازی پویش همدلی بخشش اجاره‌بها و درخشش مردم شهرراز در حمایت از اجاره‌نشین‌ها در دوران شیوع کرونا نیز بر این مهربانی‌ها افزود و حالا هم با هدف ادامه دادن این مسیر، پویش مردمی دیگری تحت عنوان «پویش مهربانی رهن و اجاره» برای حمایت از مستاجران راه‌اندازی شده؛ پویشی که توسط اتحادیه املاک استان شکل گرفته و استاندار فارس نیز نقش مهمی در راه‌اندازی آن داشته است.
در جلسه شورای مسکن که روز ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ در استانداری فارس برگزار شد، محمدهادی ایمانیه با اشاره به آغاز فصل جابجایی یا تمدید قرارداد مستاجران، نقش مشاوران املاک در بازار اجاره مسکن را نقشی انکارناپذیر دانست و به ابتکار تحسین برانگیز اتحادیه املاک استان مبنی بر ایجاد پویش مهربانی رهن و اجاره اشاره کرد و گفت: در دوران شیوع بیماری کرونا شاهد بودیم برخی از مالکان نسبت به بخشش اجاره خود اقدام کردند؛ این اقدام که از شیراز و فارس آغاز شد مورد تقدیر رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفت
وی ادامه داد: نیاز است بسته‌های تشویقی تعریف شود تا مالکانی که نسبت به مستاجران خود با مهربانی و رأفت برخورد می کنند مورد تقدیر و قدردانی قرار بگیرند.
طرح پویش مهربانی با هدف تمدید قراردادهای رهن و اجاره
ربیس اتحادیه املاک شیراز در این باره گفت: طرح پویش مهربانی با هدف تمدید قراردادهای رهن و اجاره و با همکاری و مساعدت استاندار فارس در شیراز کلید خورد.
شهرام نامدار افزود: این پویش اقدامی مردمی برای تمدید تمام قراردادهای رهن و اجاره و افزایش فضای دوستی و همدلی میان موجر و مستاجر است و حتی از واحدهای صنفی مشاور املاک نیز خواسته شده که در خصوص مبلغ حق الزحمه تمدید قراردادها با دل مشتریان راه بیایند.
وی ادامه داد: برای اطلاع‌رسانی در خصوص پویش مهربانی، پوسترها و بنرهایی با این عنوان طراحی و در مقابل استانداری، فرمانداری، بازارها و نواحی پرتردد شهر و حتی در برخی مناطق شهرک صدرا نصب شده و ۶ هزار واحد صنفی مشاور املاک هم در تمام شهر این پوستر را بر روی درب شیشه‌ای ورودی واحدهای صنفی خود و در دید مشتریان نصب کرده‌اند.
ربیس اتحادیه املاک شیراز بیان کرد: این در حالیست که در شرایط کنونی حدود ۸۰ درصد از مشاوران املاک مستاجر هستند و قطعا آنها نیز از این کار استقبال بسیاری می‌کنند.
قدردانی از مالکان منصف در تمدید قراردادها
نامدار افزود: با پیشنهاد مستقیم استاندار مقرر شد از مالکانی که با شرایط ایده‌آل نسبت به تمدید قراردادهایشان اقدام کنند در سمینارها و همایش‌ها قدرانی شود. در حال حاضر تجلیل و تشکر از مالکان منصف در همایش‌های بزرگ از برنامه‌های مستمری است که توسط اتحادیه مشاوران املاک دنبال می‌شود.
وی ادامه داد: خوشبختانه انعکاس برگزاری چنین مراسمی در فضای مجازی هم مورد استقبال مردم قرار گرفته است.
ربیس اتحادیه املاک شیراز مهمترین مسئله برای هر فردی را داشتن سرپناه دانست و گفت: در شرایط کنونی جامعه که مردم با مشکلات معیشتی بسیاری روبرو هستند جابجایی و تغییر محل سکونت برای مستاجران بسیار دشوار، هزینه‌بر و پر از استهلاک است. این در حالیست که از زمان شروع این پویش شاهد اتفاقات خوبی در زمینه تمدید قراردادهای رهن و اجاره بودیم و خوشبختانه سنگینی باری که بر دوش مستاجران بود تا حدود زیادی کاسته شد.
اهمیت استمرار این پویش‌های مردمی
نامدار بر اهمیت استمرار این حرکت ارزشمند در جامعه تاکید کرد و افزود: نباید انجام چنین اقداماتی محدود به یک یا ۲ هفته شود بلکه این کار باید تداوم داشته باشد. البته نیاز است دستگاه‌های اجرایی نیز برای ادامه این کار بزرگ و به سرانجام رساندن این طرح ما را یاری برسانند.
به گفته وی، در حال حاضر دبیرخانه پویش مهربانی در طبقه سوم اتحادیه املاک با هدف صلح و سازش بین موجرین و مستاجران به صورت اداری راه‌اندازی شده و استانداری قول مساعد داده که نمایندگانی از ارگان‌های مختلف در این دبیرخانه حضور یابند و بین موجرین و مستاجران که به اتحادیه املاک مراجعه می‌کنند به صورت کدخدا منشی واسطه‌گری کنند تا قراردادها تمدید شود.
ضرورت همکاری دستگاه‌های اجرایی مختلف برای اجرای این طرح
رییس اتحادیه املاک شیراز بر لزوم همکاری و تعامل دستگاه‌های اجرایی استان برای اجرای این طرح تاکید کرد و گفت: هم‌اکنون استارت اجرای این طرح زده شده اما برای تحقق هرچه بهتر این امر نیاز به کمک دستگاه‌های اجرایی داریم.
نامدار افزود: نهادها و دستگاه‌های اجرایی استان باید اجرای این طرح را در دستورکار قرار دهند. به عنوان مثال شهرداری شیرا می‌تواند برخی بیلبوردهای شهری خود را برای نصب پوسترهای پویش در اختیار اتحادیه قرار دهد.
وی ادامه داد: امیدواریم با همکاری و همیاری تمام دستگاه‌های اجرایی بتوانیم گام‌های محکم و مؤثری در این مسیر برداریم.
شیراز الگویی برای سایر شهرها
با وجود اینکه میانجی‌گری از سوی مشاور املاک برای منعقد کردن قرارداد بین موجرین و مستاجران در سالهای گذشته هم مرسوم بوده اما این کار در شرایط کنونی و در قالب پویش مهربانی دلسوزانه‌تر و مهربانانه‌تر دنبال می‌شود.
بدون شک انجام اینگونه اقدامات خیراندیشانه و مشفقانه در شهر شیراز به عنوان شهر مهربانی و بخشندگی می‌تواند کمک شایانی به الگو شدن این کلانشهر در کارهای نیک و خداپسندانه کند. همانگونه که لسان الغیب حافظ شیرازی نیز در وصف این شهر چنین سروده «آن‌که نشنیده‌ست هرگز بوی عشق گو به شیراز آی و خاک ما ببوی»
