شیرازتحلیل- شنبه نهم بهمن‌ماه، خبری با تیتر “اقدام جنجالی خانم کارگردان در باغ عفیف‌آباد” منتشر شد که ماجرای ساخت‌و‌ساز سریال سووشون را به کارگردانی نرگس آبیار رسانه‌ای کرد. آن هم در حالیکه این بنا ثبت ملی است و مطابق ماده ۵۶۴ قانون مجازات اسلامی مجازات‌هایی همچون حبس و جزای نقدی به همراه دارد.
با انتشار این خبر، سرپرست میراث فرهنگی فارس در گفت‌و‌گو با رسانه دولتی ایرنا اعلام کرد که سازه بدون فونداسیون بوده و قابل جابه‌جایی است؛ همچنین فاصله لازم با بنا رعایت شده است.
این در حالی است که مرجان حاجی‌رحیمی، خبرنگاری که برای نخستین بار این موضوع را علنی کرد، عنوان داشته است که آبیار هیچگونه مجوزی برای ساخت‌و‌ساز در این بنا نداشته است.
فعالان میراث فرهنگی و مردم شیراز بسیار نگران‌اند و این نگرانی بر فضای مجازی کشور سایه انداخته است.
اگرچه ضعف بسترهای فیلم سازی تاریخی و فقدان شهرک سینمایی مناسب و مجهز مطرح است، پیشرفت‌ها و تکنولوژی‌های جدید در عرصه فیلم‌سازی و سینما قابل توجه است و می‌تواند جبران‌کننده کمبودها و محدودیت‌های فیزیکی باشد.
ممنوعیت اجاره کاخ و بناهای تاریخی برای ساخت سریال‌ها و فیلم‌ها نکته‌ای شایان توجه است و طبق استانداردهای جهانی نیز عکاسی و فیلمبرداری در بناهای تاریخی شرایط خاصی دارد چرا که با کوچکترین اشتباه نیز خسارت جبران ناپذیری به بناهای تاریخی وارد می‌شود.
عملکرد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در حفظ و صیانت از بناهای تاریخی قابل دفاع نیست که یکی از موارد قابل نقد و اعتراض نگاه اقتصادی نادرست به بناهای تاریخی با اجاره دهی آنها برای فیلم‌سازی یا برگزاری کنسرت‌های موسیقی است.
این موضوع، یادآور خسارتی است که طی ساخت سریال «مدار صفر درجه» به دو نقش برجسته تخت جمشید وارد شد؛ همچنین آسیبی را به یاد می‌آورد که اخیرا گروه فیلمبرداری تهمینه میلانی، حین کار به منظور ایجاد فضاهای افکتیو بر سنگ‌های حیاط جنوب شرقی کاخ تچر در تخت‌جمشید(کاخ اختصاصی داریوش) با رنگ ایجاد کردند. جز این، می‌توان به تغییر رنگ و نوع معماری عمارت مستوفی برای سریال “از یاد رفته‌ها” و شکسته‌شدن لوستر نفیس کاخ نیاوران نیز اشاره کرد.
در سال ۱۳۹۳ پس از خسارتی که طی ساخت سریال “معمای شاه” به کاخ گلستان وارد شد، معاون وقت میراث فرهنگی ورود گروه‌های فیلمبرداری به موزه‌ها و بناهای تاریخی کشور را تا اطلاع ثانوی ممنوع کرد؛ هرچند با توجیه اینکه میلیاردها تومان برای تهیه فیلم هزینه شده و امکان توقف وجود ندارد، مصلحت را بر ادامه روند ساخت سریال دانستند.
نیکزادفر مدیرعامل شرکت مادر تخصصی ایرانگردی و جهانگردی وابسته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که متولی اجاره دادن بناهای تاریخی است، طی مصاحبه‌ای گفته بود که وزارتخانه دستورالعملی تهیه کرده که بر اساس آن، اماکن تاریخی برای فیلمبرداری اجاره داده می‌شوند. به گفته وی برای ساخت برخی فیلم‌ها مثل «قهرمان» اصغر فرهادی و «سلمان فاسی» هزینه‌ای دریافت نشده و اجاره بناها رایگان بوده و فقط برای پروژه «جیران» و «خاتون» که عمارت مسعودیه است اجاره گرفته شده و بناهایی که رایگان در اختیار سازندگان قرار می‌گیرد به دلیل نبود هیچ تعهد و ضمانتی امکان آسیب وارد شدن به بناها وجود دارد.
عکس‌ها از اینستاگرام مرجان حاجی‌رحیمی
