بررسی تاثیر همسر معتاد بر زندگی زنان
اعتیاد، به غلط، پدیدهای مردانه تلقی میشود اما بعد دیگری هم دارد. این پدیده مستقیماً دامنگیر زنانی میشود که همسر معتاد دارند. زنانی با کوهی از مشکلات و آسیبها ولی با کمترین فرصت دریافت خدمات معیشتی و دسترسی به امکانات بهداشتی و رواندرمانی که زیر سایه تعدد ارگانها و نهادهای مسئول، کمر خم کرده و دچار مرگ تدریجیاند.
وجود مراکز تولید و توزیع انواع مواد مخدر که مدتی پلمب و مجدد بازگشایی میشوند، توالی جمعآوری و رهاسازی معتادان متجاهر، کاهش سن اعتیاد و شیوع آن در بین دانشآموزان کلانشهر شیراز را از پدیده اعتیاد متأثر کرده است. این قصه سر دراز دارد اما دربارهی زنانی که شوهر معتاد دارند، کمتر تاکنون سخن رفته است، زنانی که وجود مردی مبتلا به اعتیاد را یدک میکشند، اما تنها هستند.
آمار رسمی و دقیقی از مردان متاهل معتاد در شیراز وجود ندارد اما تراکم جمعیتی آنان در برخی محلات محروم شیراز مشهود است. نه اینکه سومصرف مواد مخدر مختص فقرا و به اصطلاح پایین شهریها باشد، اما به دلیل اینکه فقر و محرومیت، تبعات اعتیاد را بیشتر و جبران ناپذیرتر میکند، توجه به محلات محروم به ویژه زنان ساکن در این مناطق، ضروریتر است.
مسائل زنان در کشور به دلیل ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و به ویژه سیاسی کمتر مورد بحث، واکاوی و مطالبه قرار میگیرد با این حال زیرپوست شهر خبر دیگری است.
همسران مردان معتاد به دلیل رفتارهای پر خطر شوهرانشان در معرض بیماریهای عفونی و مقاربتی مثل اچ آی وی، اچ پی وی و همچنین بارداریهای ناخواستهاند. آنها به دلیل فقر مالی دسترسی کمتری به لوازم بهداشتی و پیشگیری از بارداری دارند و از سوی دیگر، اعتیاد شوهر زمینهساز خشونتهای جسمی و جنسی، استرس عاطفی، اختلالات روانی و در نهایت طلاق آنان میشود.
در مطالعات انجام شده، زنانی که خود، مصرفکننده مواد نیستند اما در خانوادهای زندگی میکنند که در آن مرد یا مردان دچار سومصرفاند، با تمایل به مصرف مواد مخدر به دنبال رهایی از تنش زندگی و پذیرش مرگ خاموش هستندو همین موضوع یکی از عوامل افزایش سرعت رشد اعتیاد در بین زنان است.
در ایران، مبانی قانونی با هدف حمایت از زنان بیسرپرست و بدسرپرست در زمینه حمایت معیشتی، تامین مسکن و پوشش اجباری بیمه وجود دارد اما همتی برای رفع موانع ساختاری و اجرای آنها نیست. در فارس و شیراز اقدامات موثری از سوی نهادهای مسئول برای رسیدگی به زنان درگیر با خانواده معتادشان نیست و با توجه به نوع مسئولیت و بودجه و فراوانی مشکلات آنان و نظر به تجربه فعالان اجتماعی، میتوان گفت کمترین اقدام صورت گرفته است و آنگونه که ضرورت ایجاب میکند حمایت معیشتی و صیانت از سلامت جسمی و روانی زنان درگیر با همسر معتاد در اولویت نبوده است.
عکس: محمود رحیمی، خبرگزاری مهر
