فقر؛ تهدیدی برای سلامت جنسی زنان

زنان فقیر و تبعات حذف اقلام بهداشتی یارانه ای

حذف اقلام بهداشتی و وسایل پیشگیری از بارداری با هدف افزایش جمعیت آنقدر که فریاد مخالفان را برانگیخته، موافق چندانی ندارد.
به اعتقاد بسیاری از متخصصان و کارشناسان، این تصمیم ابعاد و آسیب‌های قابل توجه و گسترده ای در پی دارد.
گروه اجتماعی شیراز تحلیل تصمیم گرفته در یک سلسله گزارش به زوایای مختلف این موضوع بپردازد.
آنچه مسلم است، قشر کم برخوردار نخستین گروهی هستند که تصمیم حذف اقلام پیشگیری از بارداری آنها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

برای زنی که ترجیح می‌دهد لقمه دهانش را به فرزندش بدهد و جیب خالی شوهر کارگر روزمزدش را به رخش نکشد، طبیعی است که از سلامت جنسی خودش چشم پوشی کند یا تا حاد شدن بیماری آن را به تعویق بیاندازد.
از نوار بهداشتی تا وسایل پیشگیری از بارداری و چکاپ‌های معمول، هر کدام به خاطر هزینه بر بودن، سهم کوچکی در سبد سلامت خانوارهای نیازمند دارند؛ در حالی که زنان به خاطر فیزیولوژی بدنشان، مستعد بیماری‌های عفونی و مقاربتی هستند.

زنان به دلیل گذراندن دوره‌های خاص مثل پریودی، حاملگی، زایمان، شیردهی و یائسگی جز گروه آسیب‌پذیر جامعه از نظر سلامت محسوب می‌شوند و نیازمند خدمات ویژه پیشگیری، سلامت و درمان هستند.

قوانین پر تعدادی هم در راستای ارتقا سلامت زنان و تامین نیازهای اساسی آنان در حوزه بهداشت و درمان تدوین، تصویب و ابلاغ شده است اما واقعیت جامعه، وجود کلیشه‌های جنسیتی در سلامت زنان، نابرابری درآمدی و هزینه سلامت، افزایش سهم افراد از پرداخت‌های بهداشتی و درمانی، ارائه خدمات محدود در مراکز بهداشت به ویژه محلات محروم، عدم دسترسی ارزان قیمت به وسایل بهداشتی و حذف وسایل پیشگیری از بارداری و آموزش‌های سلامت مقاربتی در مراکز دولتی است؛ تصمیمی که با وجود مخالفت کارشناسان و اعلام خطر از افزایش بیماری‌های مقاربتی، بارداری ناخواسته و سقط جنین ناایمن و غیرقانونی، در حال اجرا است.

وقتی حق دسترسی به لوازم بهداشت قاعدگی به عنوان یک حق ویژه سلامت زنان نادیده گرفته می‌شود، حق دسترسی رایگان به وسایل مقاربتی به منظور مدیریت بارداری و پیشگیری از بیماری‌های عفونی در بین زنان، توقع نابه‌جایی است.

سیاست‌های آمرانه با نگاه مردانه، تبعات دردناکی را برای زنان به دنبال دارد و وضعیت فعلی کشور نشان دهنده این واقعیت است که زنان در تمام مناطق و گروه‌های اجتماعی به درستی از حقوق مرتبط با سلامت و بهداشت خود برخوردار نبوده و زنانی که با فقر اقتصادی، فرهنگی و نبود امکانات رفاهی دست و پنجه نرم می‌کنند، توان تامین حداقل‌ها را برای حفظ سلامت جنسی خود ندارند.

محمدمهدی گویا رئیس مرکز مراقبت از بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، آذرماه امسال در یک نشست خبری با اشاره به لزوم آگاه‌سازی جوانان و ترویج روابط صحیح در چارچوب خانواده که کاهش بیماری‌های عفونی و مقاربتی از جمله اچ پی وی را به دنبال دارد، نسبت به روند افزایشی ابتلا زنان به ایدز هشدار و جمعیت ۱۹ درصدی زنان مبتلا به ایدز را یک مساله جدی دانسته بود.

اگرچه بیماری ایدز در بین مردان شیوع بیشتری دارد اما زنان نیز اغلب به دلیل روابط جنسی مراقبت نشده و عدم دسترسی کافی به وسایل محافظتی در رابطه جنسی به خصوص با شوهر معتاد بیشتر از سایر زنان به اچ آی وی و اچ پی وی مبتلا می‌شوند.

مینو محرز در یک مصاحبه خبری در پاسخ به این سوال که چرا انتقال ایدز از مردان به زنان بیشتر است، گفته بود انتقال ایدز به روش جنسی در شرایط یکنواخت از مرد به زن بیشتر است اما مرحله پیشرفت بیماری در زنان بسیار اهمیت دارد. در تماسهای جنسی زنان بیش از مردان صدمه می‌بینند و به همین دلیل زخم‌هایی که در زنان ایجاد می‌شود، ابتلا به ایدز را در این گروه افزایش می‌دهد.

عفونت دستگاه تناسلی به دلیل ضعف آگاهی و کم توجهی آقایان در رعایت بهداشت فردی و جنسی و عدم دسترسی کافی به لوازم بهداشتی و محافظتی بین زنان شایع بوده و قابل کتمان نیست که بیماری عفونی اچ پی وی نیز روند افزایشی داشته و در بین دختران و زنان محلات محروم نیز شایع بوده و مسأله‌ای قابل توجه است.

اگرچه مراجع رسمی به دلیل ملاحظات فرهنگی و سیاسی به این مسأله اذعان نداشته باشند اما پزشکان زن و کارشناسان مامایی فعال در سطح شهر به خصوص محلات محروم به آن معترف هستند.

در گزارش‌های آتی ابعاد دیگری از این موضوع را بررسی خواهیم کرد.