شیرازتحلیل- برای آنها که در محافل هنری، فرهنگی و ادبی شیراز رفت و آمد دارند، نام «نگارخانه و کتابفروشی وصال» یادآور نیم‌قرن خاطرات است در چهارراهی که نامش را از سینما پارامونت (۱۵ خرداد) وام گرفته است. این نگارخانه و کتابفروشی در سال ۱۳۵۴ ساخته شد و از قدیمی‌ترین گالری‌های شیراز به‌شمار می‌رود.
در سال‌هایی که هنوز «گالری» مترادف با «نگارخانه» نشده بود، وصال فضایی شد که هنرمندان و نام‌آوران هنر ایران و جهان، آثار خود را در خاستگاه هنر و ادب به نمایش بگذارند و در روزگاری که کتابفروشی جایی جدای از بازار هنر قرار داشت، نگارخانه وصال به کتابفروشی مجهز شد.
در اواخر دهه ۷۰ تا نیمه‌های دهه ۸۰ خورشیدی، نگارخانه وصال با ویترین‌های کتاب که در سالن زیرین آن قرار داشت، نشانه‌‌نوشته (لوگو) «خانه کتاب ایران» را یدک می‌کشید که کورسویی از خاطراتش در ذهن هنرمندان مانده و در آن، بخشی از کتاب‌های مرتبط با هنر عرضه می‌شد.
داستان پر فراز و نشیب نگارخانه و کتابفروشی وصال، اما طولانی است و هرگاه نامی از این مکان فرهنگی و هنری به میان آمده، فهرستی طویلی از نام افرادی ردیف شده که خواسته‌اند آن را سامانی دهند.
در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ خورشیدی و پس از بازسازی، این نگارخانه دوباره شکل و شمایلی نو به خود گرفت و با اختصاص بخشی از تالار زیرین گالری به کتاب، مراجعه‌کنندگان و اهالی فرهنگ و هنر بخشی از کتاب‌ها و مجلات و گاهی آثار هنری تهیه می‌کردند، اما دیگر نامی از خانه کتاب ایران در میان نبود و به مرور با تغییرات فرهنگی مدیریتی در سطح کلان استان و به تبع آن تحولاتی که در پی تشکیل انجمن هنرهای سنتی و تجسمی فارس صورت گرفت، این نگارخانه دستخوش تبعات ناشی از تصمیمات عجولانه شد و در میانه، آنچه فراموش شد، فلسفه وجودی نگارخانه‌ای بود که قدمتی ۵۰ساله داشت و بخشی از تاریخ تجسمی هنر ایران را در خود پرورش داده بود.
بارها نگارخانه و کتابفروشی وصال که در اجاره اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس است، به دلیل فرسودگی بنا تخریب یا دچار بازسازی‌های طولانی‌مدت شد. آخرین‌بار نگارخانه وصال پس از اینکه نهادی شهری اقدام به تخریب تابلوی قدیمی این مکان کرد، به دلیل اختلاف میان مالک ساختمان و فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در روز چهارشنبه ۲۵ بهمن‌ماه ۱۳۹۶ با شكایت شاكی خصوصی پلمب، اما به فاصله کمتر از یک هفته با حكم دادستانی بازگشایی شد و به دنبال آن بخش رقابتی دهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر استان فارس در این نگارخانه آغاز به‌کار کرد.
هنوز چندماهی از این گیرودار‌ها نگذشته بود که خبر رسید نمای نگارخانه وصال شیراز شبانه با نصب تابلو به دست بخش خصوصی پوشانده شده است.
شامگاه چهارشنبه ۹ آبان ۱۳۹۷ بار دیگر نگارخانه وصال شیراز به تغییراتی ناخوشایند گرفتار آمد و این بار تابلوی یک دفتر پیشخوان دولت، بخشی از نمای این فضای فرهنگی را اشغال کرد.
نگارخانه وصال در مالکیت شخصی است و فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس مستاجر آن به شمار می‌رود و از نظر حقوقی مالک می‌تواند بنا را به هر نحوی اداره کند. همانگونه که ظرف چند سال اخیر حکم تخلیه این نگارخانه را دریافت کرده است.
با این حال آنچه اکنون نگران کننده است وضعیت فیزیکی این گالری کهن است که بنا بر شنیده‌ها سقف آن فرو ریخته و نیاز به تعمیر اساسی دارد. در دوره‌ای نگارخانه وصال در اختیار انجمن هنرهای تجسمی استان فارس قرار داشت و پس از اینکه مالک آن حکم تخلیه گرفت فعالیت‌های نگارخانه به کندی پیش رفت تا اینکه پس از همه‌گیری دوران کرونا تمامی فعالیت‌های نگارخانه تعطیل شد.
